تا همین چند سال گذشته کلیشه رایج بین سرمایه‌گذاران این بود که اگر مبلغ قابل توجهی پول مازاد داشتند، آن پول را صرف خرید ملک یا زمین می‌کردند. اگر هم این پول کفاف خرید ملک را نمی‌داد، پول روانه بانک یا صرف خرید طلا و ارز می‌شد.
به علت آشنایی نداشتن با روش های دیگر سرمایهگذاری، عموم مردم بین انتخاب چند دارایی محدود بودند. مثلاً آنها نمی‌دانستند که یک فرد عادی می‌تواند با سرمایهگذاری در واحدهای یک شرکت تولیدی، به اندازه دارایی خود در مالکیت آن شرکت مشارکت کند. حال سوال این است که مگر یک فرد عادی می‌تواند با سرمایه اندک خود در سرمایهگذاری های بزرگ شریک شود؟ در پاسخ میگوییم: بله، بازار سرمایه این امکان را فراهم کرده است.
اما مفهوم بازار سرمایه چیست؟ واژه بورس از کجا می‌آید؟ چطور در بورس سرمایهگذاری کنیم؟ برای موفقیت در بورس و کسب سود چه باید کرد؟
در ادامه مقاله به این سوالات پاسخ خواهیم داد و بورس را تعریف می‌کنیم. اگر میخواهید از سرمایهگذاری در بورس و مزایا و معایب آن بدانید، این مقاله را تا انتها مطالعه کنید.
نظام مالی و اقتصادی براساس سررسید به دو بخش تقسیم می‌شود:
1-بازار پول و 2-بازار سرمایه
بازار پول
بازار پول توسط نظام بانکی کشور اداره می‌شود و مهم‌ترین کارکرد آن تامین اعتبارات کوتاه مدت است.
بازار سرمایه
هدف بازار سرمایه تامین مالی بلندمدت فعالیت‌های تولیدی و خدماتی مولد است.
اما بازار پول و بازار سرمایه چه تفاوتی باهم دارند؟ هدف بازار پول جمع‌آوری پول برای تامین مالی نیازهای کوتاه‌‌مدت خود است؛ اما بازار سرمایه قصد تامین نیازهایی مثل تامین مالی یک کارخانه را دارد.
بورس چیست؟
بورس یک نهاد سازمان یافته است که از جمله نهادهای عمده و اساسی در بازار سرمایه محسوب می‌شود. در کنار سایر موسسات و سازمانها، بورس وظایف چندگانه‌ای را بر عهده دارد. بورس زیرنظر واحد های نظارتی با هدف توسعه بازار سرمایه فعالیت می‌کند و چرخ آن با مشارکت مردم و فعالان بخش خصوصی می‌چرخد.
اندیشه ایجاد بورس زمانی شکل گرفت که عده‌ای از بازرگانان اروپایی متضرر شدند و در نتیجه به فکر پیدا کردن راه حل افتادند. نتیجه آن شد که تعدادی از بازرگانان عده‌ای را در فعالیت‌های خود شریک کردند تا با این روش سود و زیان احتمالی را با آنها تقسیم کنند. این تجربه موفقیت‌آمیز بود و رفته رفته قانونمند شد تا به تشکیل شرکت‌های سهامی منجر گردید. جالب است بدانید که بورس کلمه‌ای فرانسوی به معنای “کیف پول” است. در ایران نیز در سال ۱۳۴۵ قانون تشکیل بورس به تصویب رسید و از سال ۱۳۴۶ آغاز به کار کرد.
پیشنهاد مطالعه: انواع بازار بورس در ایران
چرا سرمایهگذاری در بورس
اگر شما قصد سرمایهگذاری دارید، قطعا به دنبال بازار مناسبی برای این کار و دلایل منطقی برای انتخاب آن هستید. لذا برای شما این سوال پیش می‌آید که چرا بهتر است به سراغ بازار سرمایه برویم؟ اصلا مزیت های بورس چیست؟ سرمایه‌‌ای که جمع‌آوری کرده‌ایم را در بانک سپرده‌گذاری کنیم یا وارد بازار بورس کنیم؟
در پاسخ میگوییم نظام بازار سرمایه ساختاری قانونمند و منظم دارد. بورس علاوه بر بالا بردن شانس رشد پول شما، مزیت های بسیاری دارد که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد. البته که ویژگی های بورس تنها مختص به نکات مثبت نیست و بورس هم مثل دیگر بازارها معایب و ریسک هایی دارد. برایند مزایا و معایب بورس باعث شده تا این بازار در مقایسه با دیگر بازارها در ادوار گذشته، بیشترین میزان بازدهی را داشته باشد.
طبق این نمودار شاخص کل بورس با میزان بازدهی 5904% در یک دهه گذشته، نه تنها از تورم با نرخ 636% جلو زده، بلکه نسبت به سرمایهگذاری در سایر دارایی‌ها مثل طلا، دلار، مسکن و سپرده بانکی بیشترین بازدهی را دارد.
در پاسخ به این سوال که سپرده‌گذاری در بانک بهتر است یا سرمایهگذاری در بورس، به نمودار استناد می‌کنیم که براساس آن شاخص بورس نسبت به سپرده بانکی، بازدهی 9.6 برابری دارد.
مقالات مرتبط: معرفی سایت TSETMC
سرمایهگذاری در بورس چه مزایایی دارد؟
1- ایجاد درآمد با سرمایهگذاری در بورس
اگر شما یک بسته شمش طلا بخرید، بعد از ۱۰ سال هنوز یک بسته شمش طلا دارید که فقط قیمت خرید و فروش آن فرق کرده است. اما اگر با همان مقدار پول، زمینی بخرید و در آن درخت سیب بکارید و هرساله درآمدی از فروش سیب کسب کنید؛ پس از 10 سال هم از مابه‌التفاوت قیمت خرید و فروش زمین سود می‌برید، هم هر ساله از فروش سیب ها پولی به جیب زده‌اید.
وقتی شما سهام یک شرکت را می‌خرید دقیقا همین کار را می‌کنید. شرکت مالک زمین و تجهیزات تولیدی است. این دارایی ها بر اثر تورم گران می‌شوند؛ درست مثل اینکه طلا خریده باشید. اما با این تفاوت که شرکت با سرمایه شما کار می‌کند و از فروش محصولات خود سود می‌سازد. این سود برای شما مثل درآمد است.
سرمایه‌گذاران در بورس به دو روش می توانند درآمد کسب کنند:
- کسب درآمد از افزایش قیمت سهام
- دریافت سود حاصل از فعالیت شرکت‌ها
همین مسئله باعث انتفاع بیشتر سرمایه‌گذاران در بورس نسبت به سایر دارایی ها و بازدهی بالای این بازار شده است.
2- قابلیت نقدشوندگی
هر سرمایهگذار بورس می‌تواند به راحتی و با سرعت، سهام خود را به پول نقد تبدیل کند. این در حالی است که سرمایهگذار برای تبدیل به نقد کردن دارایی‌های دیگر باید زمان زیادی را صرف کند. مثلا فروشنده ملک باید برای پیدا شدن خریدار منتظر بماند. اما سهام خریداری شده در هر روز کاری قابلیت فروش را خواهد داشت؛ مگر آنکه نماد سهم به‌دلایلی مثل برگزاری مجمع عمومی سالانه بسته شده باشد. البته معمولا مدت زمان توقف و بازگشایی نمادها طبق قانون مشخص است.
3- اطمینان از محل سرمایهگذاری و شفافیت بازار
همه ما به دنبال آن هستیم تا پول خود را در جایی سرمایهگذاری کنیم که سود بیشتری نصیبمان کند و در عین حال از قانونی بودن محلی که در آن سرمایهگذاری می‌کنیم، مطمئن باشیم. شرکت‌های بورسی بر اساس قانون موظف هستند اطلاعات مجاز خود را به صورت دوره‌ای و مرتب در اختیار خریداران و فروشندگان قرار دهند. سازمان بورس و اوراق بهادار با نظارت بر کلیه فعالیت های بورسی، با توجه به مجوز قانونی آن ها، باعث افزایش شفافیت بازار شده که در نتیجه آن سرمایه‌گذاران می‌توانند با اطمینان بیشتری اقدام به معامله کنند.
4- هدایت سرمایه‌های سرگردان به سمت سرمایه‌گذاری‌های متمرکز و هدفمند
بورس به شما این امکان را می‌دهد که پس‌اندازهای کوچکتان را با شرایط ایده‌آل خود، به سمت سرمایه‌گذاری‌های بزرگ هدایت کنید. به غیر از بورس هیچ امکان دیگری برای شما وجود ندارد تا بتوانید با مبالغ ناچیز در سود و زیان هر کسب و کار، شرکت، کارخانه یا حتی صنعت، شریک شوید.
5- بورس خاصیت سود مرکب دارد
منظور از سود مرکب چیست؟ در محاسبه سود ساده، فقط اصل سرمایه و سودی که به آن تعلق میگیرد مهم است. اما سود مرکب، حاصل جمع سود سرمایه و سودی که به آن تعلق میگیرد است. در واقع سود مرکب مثل یک گلوله برفی است که در حین حرکت با چسبیدن برف‌ها به این گلوله، بزرگ و بزرگ‌تر می‌شود.
مجموع این دلایل باعث شده بازار بورس برای سرمایه‌گذاران جذابیت پیدا کند. همانطور که در نمودار رو به رو ملاحظه می‌کنید، طی سال های گذشته بازار بورس بیشترین سودآوری را به خود اختصاص داده است.
پیشنهاد مقاله: ریسک و بازدهی سرمایهگذاری در بورس
حالا که از مزایای بورس گفتیم، لازم است به معایب آن هم اشاره کنیم.
سرمایهگذاری در بورس چه معایبی دارد؟
ریسک بالا
ریسک، تفاوت بین بازده تحقق یافته و بازده پیش‌بینی شده یا همان بازده موردانتظار ماست.سرمایهگذاری ریسکی یعنی اینکه ندانیم چند درصد احتمال دارد که بتوانیم به سودی که هدف ما بوده برسیم. سرمایهگذاری در بورس ریسک بالایی دارد. شرایط سیاسی، اقتصادی، بحران ها، تغییرات صنعت، مدیریت شرکت و تصمیم‌گیری ها، همگی بر نوسانات قیمت سهام تاثیرگذارند. لذا اکثر معامله‌گران بازار بورس اخبار بورس را بصورت روزانه دنبال می‌کنند. شما هم میتوانید اخبار بورس را به کمک چشم بورس از همه منابع خبری دنبال کنید.
با مطالعه مقاله ریسک و بازدهی در بورس میتوانید ریسک و دسته‌بندی آن را بشناسید و درباره تناسب ریسک و بازده بخوانید.
نوسان قیمت
در بورس هیچ تضمینی برای رشد یا حتی ثابت ماندن قیمت سهام وجود ندارد. بنابر مصوبه سازمان بورس هیچ شخص یا نهادی مجاز به تضمین نرخ سود و پیش‌بینی صد در صدی قیمت آینده یک سهم نیست.
خطر از بین رفتن سرمایه
سپرده‌گذاری در بانک یا سرمایهگذاری در املاک، طلا یا سایر دارایی های این‌چنینی نیازمند دانش پیچیده‌ای نیست. اما سرمایهگذاری در بورس نیازمند دانش، تجربه و آگاهی است. همین مسئله زنگ خطری شده که ممکن است سرمایه افراد کم تجربه را به خطر بیندازد. افرادی که بدون دانش و آگاهی، به پشتوانه اطلاعات خود و یا با اتکا به حرف دیگران وارد بازار بورس شده‌اند، ریسک زیادی به سرمایه خود تحمیل می‌کنند. نتیجه این ریسک بالا، به خطر افتادن سرمایه و احتمال ضرر است.
ورود به بورس
آنچه تا اینجا گفته ایم اهمیت بورس و ویژگی های آن بوده است. اما برای ورود به بورس باید از کجا شروع کرد؟ پله اول کدام است؟
ورود به بازار بورس نیازمند طی کردن سه گام اصلی است. ثبت نام در سجام، انتخاب کارگزاری و دریافت کد بورسی.
کلام آخر
در این مقاله بورس را تعریف کردیم و از مزایا و معایب آن گفتیم. گفتیم که بورس بازار پر رونقی برای سرمایه‌گذاران است به شرط آنکه دانش معامله داشته باشند. موفقیت در بورس مستلزم شناخت قواعد معامله، تجربه، خودشناسی و دانش به روز است. ممکن است بپرسید پس اگر شخصی دانش لازم و زمان کافی برای یادگیری نداشته باشد، نمی‌تواند وارد بورس شود؟ در پاسخ میگوییم: سرمایهگذاری در بورس به دو روش مستقیم و غیرمستقیم صورت میگیرد. تازه‌واردان به بورس یا افرادی که زمان و دانش کافی برای معامله ندارند، می‌توانند به روش غیرمسقیم (از طریق صندوق های سرمایهگذاری یا شرکت های سبدگردانی) وارد بازار بورس شوند.
- منظور از تورم و ارزش زمانی پول چیست؟
- پولمان را چطور سرمایه گذاری کنیم؟
- چرا در بورس سرمایهگذاری کنیم؟ |مزایای سرمایهگذاری در بورس چیست؟ (مقاله فعلی)
- ریسک و بازدهی سرمایهگذاری در بورس
- اوراق بهادار چیست؟ انواع اوراق بهادر کدام است؟
- سرمایه گذاری مستقیم یا غیرمستقیم؟ |صندوق های سرمایهگذاری یا شرکت های سبدگردانی؟
