توکن غیرقابل معاوضه یا NFT چیست؟

احتمالا شما نیز با دیدن قیمت‌های دیوانه‌وار توکن‌های غیرقابل معاوضه یا NFT کنجکاو هستید که بیشتر در مورد آنها بدانید. این روزها واژه‌ی NFT با قیمت‌های میلیون دلاری گره خورده و همه می‌خواهند بدانند که واقعا چه خبر است؟ توکن‌های غیرقابل معاوضه پدیده‌ای جذاب در دنیای ارزهای دیجیتال هستند، توکن‌های منحصر به فردی که برای اثبات مالکیت یک دارایی خاص استفاده می‌شوند.

شاید در نگاه اول پیچیده به نظر برسد؟ اما نگران نباشید ما در این مقاله از چشم بورس به زبان ساده در مورد NFT و چیزهایی که با آن مرتبط است صحبت خواهیم کرد. با ما همراه باشید.

NFT مخفف چیست و به چه چیزی اشاره دارد؟

واژه‌ی NFT مخفف Non-Fungible Token است. ابتدا باید بدانیم منظور از Fungible چیست؟ کلمه‌ی Fungible یک اصطلاح اقتصادی به معنای قابل معاوضه است. قابل معاوضه به یک کالا یا دارایی اطلاق می‌شود که می‌توان آن را با هر کالا‌ یا دارایی با ارزش دیگر برابر معاوضه کرد. مثلا همه‌ی اسکناس‌های هزار تومانی ارزشی یکسان دارند و یک دارایی Fungible است.

به همین ترتیب Non-fungible به معنای غیرقابل معاوضه است، یعنی نمی‌توان آن را با چیزی با ارزش یکسان تعویض کرد. بگذارید با یک مثال موضوع را روشن کنیم. مثلا یک قطعه‌ زمین هزارمتری با دیگرزمین‌های هزارمتری قابل معاوضه نیست و پیدا کردن زمینی با اندازه و ارزش یکسان بسیار دشوار است. هر قطعه زمین منحصر به فرد و ارزش آن به چیزهای زیادی بستگی دارد. آثار هنری نمونه‌ی دیگری از دارایی‌های غیرقابل معاوضه است.

یک توکن غیرقابل معاوضه یا NFT مالکیت انحصاری یک دارایی دیجیتال خاص را اثبات می‌کند به عنوان مثال یک اثر هنری، یک دارایی درون متاورس و یا یک توییت! شما یک NFT را با قیمت مشخص خریداری می‌کند، اما به دلیل غیرقابل معاوضه بودن ارزش آن به صورت مستمر در نوسان خواهد بود. ارزش توکن‌های غیرقابل معاوضه توسط بازار تعیین می‌شود و فروش آنها بسیار شبیه به حراج آثار هنری است.

NFT چگونه کار می‌کند؟

اگر با دیفای آشنا باشید حتما نام استاندارد ERC20 را شنیده‌اید. در این استاندارد هر کسی می‌تواند یک توکن‌هایی بر بستر اتریوم بسازد، اما این توکن‌ها قابل تعویض هستند. توکن‌های غیرقابل تعویض نیز عموما بر بستر اتریوم ساخته می‌شوند اما با استانداردی متفاوت. در اتریوم NFT بر اساس دو استاندارد ERC-721 و ERC-1155 ساخته می‌شوند. با این استاندارد تاریخچه‌ی تغییرناپذیری از ساخت و فروش توکن‌های منحصر به فرد، ثبت می‌شود.

اگر چه توکن‌های غیرقابل معاوضه را می‌توان با بیت‌کوین یا اتریوم خرید اما آنها رمزارز محسوب نمی‌شوند. رمزارزها همانند دلار و سایر ارزها، دارایی‌های قابل معاوضه هستند. ارزش تمام بیت‌کوین‌ها یکسان است و با یکدیگر فرقی ندارند. در حالی که توکن‌های غیرقابل معاوضه منحصر به فرد هستند و ارزش آنها را بازار تعیین می‌کند. برای اینکه بدانید NFT چیست ابتدا باید بدانید با خرید آنها چه چیزی نصیبتان خواهد شد.

با خرید NFT دقیقا چه چیزی بدست می‌آورید؟

از آنجایی که یک NFT در یک زمان مشخص فقط می تواند یک مالک داشته باشد، هنگام خرید آن در حقیقت مالکیت انحصاری یک دارایی دیجیتال خاص را بدست می‌آورید. با این حال، شما در مورد اشتراک و یا مشاهده‌ی آن حقوق انحصاری نخواهید داشت. به عبارت دیگر نمی‌توانید تعیین کنید که چه کسی آن را ببیند و به اشتراک بگذارد.

مثلا گران‌ترین توکن‌های غیرقابل معاوضه با نام Beeple’s Everydays: The First 5000 Days یک کلاژ دیجیتال از 5000 قطعه است که تصویر آن را می‌توانید ببینید. مالک این توکن Vignesh Sundaresan یکی از کارآفرینان حوزه‌ی ارز دیجیتال است. اگر چه Sundaresan مالک رسمی این NFT است، اما این تصویر توسط میلیون‌ها نفر در سراسر جهان به اشتراک گذاشته و دیده شده است. بنابراین توکن‌های غیرقابل معاوضه شبیه یک اثر هنری است که برای شما امضا شده، اما هر کسی می‌تواند از آن بازدید کند.

کاربردهای NFT

گفتیم توکن‎‌های غیرقابل معاوضه برای اثبات مالکیت دارایی‌های منحصر به فرد استفاده می‌شوند. اگر چه عموما NFT را با آثار هنری و دارایی‌های درون متاورس می‌شناسند. با این حال NFT می تواند هر نوع دارایی دیجیتالی باشد. کاربردهای توکن‌های غیرقابل معاوضه هر روز بیشتر می‌شود اما مهم‌ترین کاربردهای آن شامل موارد زیر است:

• آثار هنری
• توییت
• GIF
• آهنگ
• خریدهای درون بازی
• مقالات
• نام‌های دامنه

چرا افراد توکن‌های غیرقابل معاوضه را می‌خرند؟

طبیعی است پس از خواندن مطالب فوق هنوز هم فکر کنید خرید یک NFT عجیب است. هر چقدر بیشتر به این دنیای عجیب و غریب فکر کنید، بیشتر سردرگم خواهید شد که چرا برخی میلیون‌ها دلار برای توکن‌های غیرقابل معاوضه پرداخت می‌کنند. چند دلیل وجود دارد که افراد سرمایه‌های خود را به NFT تبدیل می‌کنند. در ادامه آنها را بررسی می‌کنیم:

کمیاب بودن

هیچ چیز به اندازه‌ی کمیاب بودن در افزایش علاقه به یک دارایی موثر نیست. فرض کنید که می‌خواهید یک پیراهن بخرید و در سایت اعلام شده که یک عدد از آن باقی مانده است. همین موضوع شما را به داشتن پیراهن ترغیب خواهد کرد حتی اگر خرید آن منطقی نباشد. بدست آوردن دارایی‌های کمیاب چیزی شبیه به یک جنون است. هر NFT فقط یک مالک دارد، به همین دلیل خریداران مشتاق به خریدن توکن‌های NFT هستند بدون آن که نگران باشند فرد دیگری نیز مالک آنهاست.

ارزش کلکسیونی

حتما با کلکسیونرهای تمبر آشنا هستید. در حالی که این تمبرها ارزش ذاتی خاصی ندارند برخی از آنها میلیون‌ها دلار قیمت دارند، این قیمتی است که بازار به آنها نسبت می‌دهد. اساسا توکن‌های غیرقابل معاوضه نیز اشیائی کمیاب و گرانبها برای افراد ثروتمند هستند. جمع‌آوری این آثار و تجارت آنها بسیار جذاب، سودآور و البته پرریسک است.

بازار آثار هنری و بازار NFT تا حد زیادی شبیه به هم هستند. با این حال، برخلاف بازار هنر، بازار توکن‌های غیرقابل معاوضه به هنرمندان استقلال بیشتری می‌دهد زیرا تحت سلطه‌ی گالری‌ها و حراجی‌ها نیستند. واسطه‌ای وجود ندارد و هنرمندان می‌توانند آثار خود را مستقیم به فروش برسانند.

آیا NFTها ارزش سرمایه‌گذاری دارند؟

توکن غیرقابل معاوضه برای تریدرهای ریسک‌پذیر فرصتی جذاب و منحصر به‌فرد برای کسب سودهای نجومی است. با این حال باید بدانید این سودها به ندرت به دست می‌آیند. اگر به دنبال راهی معمول و مطمئن برای سرمایه‌گذاری هستید ما به هیچ‌وجه سرمایه‌گذاری در NFT را توصیه نمی‌کنیم. در نهایت اگر برای ورود به این بازی خطرناک مصمم هستید، باید بدانید که نیاز به صبر زیادی دارد. باید بخرید و منتظر بمانید تا ارزش دارایی شما توسط بازار درک شود.

چگونه یک NFT بخریم؟

توکن‌های غیرقابل معاوضه نه تنها در ویژگی‌ها منحصر به‌فرد هستند، بلکه خرید و فروش آنها نیز داستان خود را دارد. شما در صرافی‌ها نمی‌توانید NFT بخرید، معامله‌ی آنها کاملا مستقیم و اصطلاحا فرد با فرد (Person to Person) است. هر کدام قیمت خاصی دارند و باید به طور مستقیم با فروشنده به توافق برسید. مکانیزم معامله‌ی آنها شبیه به حراج آثار هنری است، یک قیمت پایه وجود دارد و سپس خریداران قیمت‌های بالاتر را پیشنهاد می‌دهند و در نهایت به بهترین قیمت فروخته می‌شوند.

اگر می‌خواهید از شانس خود استفاده کنید و وارد دنیای توکن‌های غیرقابل تعویض شوید، ابتدا باید یک کیف پول ارز دیجیتال دیجیتال نصب کنید. اینجا جایی است که شما NFT خود را ذخیره خواهید کرد. سپس باید در سایت‌هایی مانند OpenSea یا Rarible به دنبال NFT بگردید. کیف پول خود را به این سایت‌های خرید و فروش NFT متصل و در نهایت از میان تعداد زیادی NFT یکی را انتخاب و با دیگر رمزارزهایی که دارید معاوضه کنید.

سوالات متداول