تورم و پیامدهای آن موجب شده تا مردم در تکاپوی حفظ پول خود باشند. عدم اطمینان و آینده نامعلوم باعث شده تا در روزگاری که تورم در آن معنا نداشت هم افراد به فکر حفظ سرمایه خود باشند. مثال هفت سال فراوانی و هفت سال قحطی را به یاد دارید؟
این که چطور باید سرمایه خود را ایمن کنیم، همواره سوال مهمی بوده است. اما اصلا سرمایه‌گذاری چیست؟ چرا و چطور سرمایه گذاری کنیم؟ پس انداز کنیم بهتر است یا سرمایه گذاری؟ روش‌های سرمایه‌گذاری کدام است؟ در چه زمینه‌ای سرمایه گذاری کنیم، بهتر است؟ چطور با ریسک کم سرمایه‌گذاری کنیم؟
در این مقاله قصد داریم تعریف کوتاه از سرمایه‌گذاری داشته باشیم. هم‌چنین تفاوت پس‌انداز و سرمایه‌گذاری را توضیح خواهیم دهیم. در ادامه انواع سرمایه‌گذاری را برحسب دارایی و ابزارهای آن معرفی می‌کنیم تا به این سوال که چطور سرمایه‌گذاری کنیم پاسخ دهیم.
مفهوم سرمایه‌گذاری
سرمایه‌گذاری به معنای خرید و نگهداری اقلام دارایی و یا اوراق بهادار است. به وسیله سرمایه‌گذاری می‌توان ارزش دارایی ها را حفظ و حتی بیشتر کرد. در واقع سرمایه‌گذاری به تعویق انداختن مصرف کنونی، در جهت به دست آوردن امکان مصرف بیشتر در آینده است.
فرصت های زیادی برای سرمایه‌گذاری وجود دارد. مبلغ سرمایه‌گذاری،روحیه ریسک‌پذیری و افق زمانی سرمایه‌گذاری افراد باهم متفاوت است. اما تنوع فرصت های سرمایه‌گذاری باعث میشود همه افراد بتوانند زمینه مناسب برای سرمایه‌گذاری خود را پیدا کنند. با توجه به تنوع دارایی‌ها، شما می‌توانید حتی با مبالغ ناچیز اقدام به سرمایه‌گذاری کنید.
تفاوت پس‌انداز و سرمایه‌گذاری
پیش از پاسخ به این سوال که چرا باید سرمایه گذاری کنیم، بهتر است تفاوت پس‌انداز و سرمایه‌گذاری را بدانیم. فرض کنید شما 10 میلیون تومان پول دارید و می‌خواهید آن را برای روز مبادا کنار بگذارید. در این حالت یا پول را به حساب جاری خود واریز می‌کنید، یا به شکل قدیمی آن را زیر بالش پنهان می‌کنید!
هدف شما از این کار این است که اگر روزی اتفاق غیر منتظره‌ای برایتان پیش آمد، کاسه چه کنم دست نگیرید و بتوانید خیلی سریع 10 میلیون تومان پول نقد در دست داشته باشید. این همان مفهوم پس‌انداز است. یعنی شما به‌جای اینکه پول خود را خرج کنید، از آن چشم‌پوشی کرده‌اید تا در موقع نیاز به سراغ آن بروید. اما اگر بخواهید کاری کنید که به جای 10 میلیون تومان امروز، دو سال دیگر 15 میلیون تومان داشته باشید (مبلغ پولتان حفظ و به آن اضافه شده باشد)، یعنی قصد سرمایه‌گذاری دارید. در واقع شما پول امروز خود را نادیده می‌گیرید تا در آینده بیشتر از آن استفاده کنید.
در ادامه به این سوال که چطور سرمایه‌گذاری کنیم پاسخ خواهیم داد.
پس‌انداز مثل این است که شما بذری را در محفظه‌ای بگذارید و آن را زیر خاک پنهان کنید تا هربار که باغچه‌تان آفت زده شد به سراغش بروید. اما سرمایه‌گذاری، کاشتن بذر و انتظار به ثمر رسیدن آن است.
چرا سرمایه گذاری کنیم ؟
تورم همواره برای پس‌انداز شما دام پهن کرده‌است. کمتر کسی پیدا میشود که بتواند ادعا کند صرفا با کنار گذاشتن پول توانسته به رویای ایدهآل خود رسیده باشد. پس‌انداز پوشالی است که نمی‌تواند به تنهایی شما را از گزند تورم در امان نگهدارد. اینجاست که سرمایه‌گذاری اهمیت پیدا می‌کند.
چطور سرمایه‌گذاری کنیم ؟
تا به اینجا توضیح دادیم که سرمایه‌گذاری چیست و چرا اهمیت دارد. اما چطور سرمایه‌گذاری کنیم ؟
برای پاسخ به این سوال، شما باید سه مولفه سرمایه‌گذاری را بشناسید:
- محیط سرمایه‌گذاری
- روش‌های سرمایه‌گذاری
- سرمایه‌گذاران
محیط سرمایه‌گذاری
محیط سرمایه‌گذاری شامل سه مولفه مهم است:
1- ابزارهای مالی
2- بازارهای مالی
3- نهادهای مالی
ابزارهای مالی
منظور از ابزارهای مالی انواع دارایی‌های قابل معامله است. از وجه نقد تا انواع اوراق بهادار که مورد معامله قرار میگیرند، ابزارمالی نامیده می‌شوند.
ابزارهای مالی شامل دارایی های زیر هستند:
- پول نقد
- ملک
- سند رسمی (قانونی)
- اوراق بهادار
- اوراق قرضه
اما منظور از اوراق بهادار چیست؟ اوراق بهادار نوعی از دارایی‌های مالی به شکل برگه هستند که نشان‌دهنده حقوق سرمایه‌گذاران بوده و قابلیت نقل و انتقال دارند. هر سرمایه‌گذار با خرید اوراق بهادار صاحب منافع میشود. به طور مثال سهام نوعی از اوراق بهادار است که دارنده آن در ازای پرداخت پول، صاحب بخشی از منافع شرکت میشود.
بازارهای مالی
بازارهای مالی مکانی برای خرید و فروش دارایی‌های مالی هستند. در بازارهای مالی خریداران و فروشندگان اوراق بهادار با یکدیگر روبه‌رو می‌شوند. در این بازارها مکانیزم‌هایی به وجود آمده تا شرکت‌هایی که کمبود منابع مالی دارند به اشخاصی که مازاد منابع مالی دارند مرتبط شوند.
بازار های مالی به دو دسته تقسیم می‌شوند: 1- بازار پول و 2- بازار سرمایه
نهادهای مالی
نهادهای مالی موسسات و واسطه‌های مالی تاثیرگذار بر نحوه داد و ستد اوراق بهادار هستند. نهادهای مالی سازمان‌هایی هستند که ادعاهای مالی در مقابل خود منتشر می‌کنند. واسطه‌های مالی وجوه حاصل از فروش دارایی‌های مالی را به خرید دارایی‌های مالی دیگر اختصاص می‌دهند.
در واقع این نهادها واسطه بین شما (خریداران) و عرضه‌کنندگان (فروشندگان) اوراق بهادار هستند. نهادهای مالی شامل بانک‌ها، شرکت های تامین سرمایه، صندوق‌های مشترک سرمایه‌گذاری، شرکت‌های بیمه، صندوق‌های بازنشستگی هستند.
مقالات مرتبط: چطور در صندوق های سرمایه‌گذاری عضو شویم؟
انواع روش های سرمایه‌گذاری
گفتیم که دارایی‌ها انواع مختلفی دارند. اما اگر کسی قصد سرمایه‌گذاری داشته باشد باید در کدام یک از دارایی‌های این طیف متنوع سرمایه‌گذاری کند؟ برای پاسخ به این سوال ابتدا باید انواع دارایی‌ها را تعریف کنیم.
دارایی ها به دو دسته: واقعی (غیرمالی) و مالی تقسیم می‌شوند.
دارایی‌های واقعی (غیر مالی)
دارایی‌های واقعی نوعی از دارایی‌ها هستند که فیزیکی و مشهود بوده و ارزش آن ها به ویژگی‌های ظاهری وابسته است. مثل: زمین، ساختمان، طلا و جواهرات، که همگی ماهیت فیزیکی دارند. معمولا افراد در دوران تورم برای ایجاد درآمد و فرار از کاهش ارزش پول، اقدام به خرید کالاهای بادوام و مشهود می‌کنند.
البته ممکن است این نوع سرمایه‌گذاری هیچ نوع درآمد جاری و منظمی برای سرمایه‌گذار نداشته باشد (به طور مثال خرید طلا یا ارز برای شما عایدی ماهیانه به همراه ندارد، بلکه تنها از اختلاف قیمت خرید و فروش دارایی سود می‌برید).
دارایی‌های مالی (اوراق بهادار)
دارایی‌هایی که فیزیکی و مشهود نیستند و در حقیقت قراردادهای کتبی بر روی کاغذ هستند. این قراردادها نشانگر حقوق قانونی دارنده، نسبت به منفعتی در آینده به حساب می‌آیند. مثلاً در ازای خرید سهام شما تنها صاحب برگه می‌شوید. اما همین برگه نشان می‌دهد که شما مالک بخشی از منافع شرکت خواهید بود.
منظور از سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار، سرمایه‌گذاری در سهام عادی یا اوراق قرضه است. طبق این روش شما در ازای پرداخت مبلغی در حال حاضر، صاحب بخشی از عایدی شرکت می‌شوید. در این حالت اگر دارنده سهام عادی باشید، منافع شرکت به شکل سود سهام و یا اگر دارنده اوراق قرضه باشید، به شکل بهره به شما پرداخت میشود. از انواع دارایی‌های مالی می‌توان به سهام، اوراق مشارکت، اوراق خزانه و… اشاره کرد. سرمایه‌گذاری در دارایی‌های مالی به دو شکل مستقیم یا غیرمستقیم صورت می‌گیرد.
بیشتر بخوانید: مزایای سرمایه‌گذاری در بورس
سرمایه‌گذاران
سرمایه‌گذاران در بازارهای معامله اوراق بهادار به دو دسته تقسیم می‌شوند: 1- اشخاص حقیقی و 2- اشخاص حقوقی
سرمایه‌گذاران حقیقی
سرمایه‌گذاران حقیقی افرادی هستند که با خرید اوراق بهادار در سود و زیان شرکت سهیم می‌شوند. این افراد می‌توانند با سرمایه های جزیی خود وارد بازار سرمایه شوند.پس در واقع شما که به عنوان یک فرد اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کنید، در دسته اشخاص حقیقی جای می‌گیرید.
سرمایه‌گذاران حقوقی
منظور از اشخاص حقوقی موسسات و نهادهایی هستند که توان مالی بالایی دارند. بانک ها، شرکت‌های بیمه، صندوق‌های بازنشستگی، شرکت‌های سرمایه‌گذاری و دیگر نهادهای مالی از جمله شخصیت‌های حقوقی هستند. معاملات اشخاص حقوقی معمولا حجم بالایی دارد. به همین دلیل معاملات این اشخاص، تاثیر چشمگیری در ورود و خروج پول به بازار سرمایه و نوسان قیمت ها دارد.
مقالات مرتبط: معرفی بهترین کتاب های آموزش بورس
با پول کم چطور سرمایه‌گذاری کنیم؟
گفتیم که تنها راه حفظ ارزش پول در مقابل تورم، سرمایه‌گذاری است. اگر تا به اینجای مقاله به سرمایه‌گذاری علاقه پیدا کرده‌اید حتما در این فکر هستید که برای این کار به چه میزان سرمایه احتیاج دارید. ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که آیا می‌توان با مبالغ پایین سرمایه گذاری کرد؟ چطور با پول کم سرمایه‌گذاری کنیم؟
در پاسخ می‌گوییم بله می‌توان با هر مبلغی سرمایه‌گذاری کرد. همانطور که گفتیم ابزارهای بسیار متنوعی برای سرمایه‌گذاری وجود دارد. سرمایه‌گذاری در زمین و املاک نیازمند سرمایه کلانی است. ولی برای سرمایه‌گذاری در بورس، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، طلا، ارز و سپرده‌گذاری در بانک، نیازی به سرمایه هنگفت ندارید. شما می‌توانید سرمایه‌گذاری در بورس را با سرمایه 500 هزار تومانی شروع کنید.
پیشنهاد مقاله: ریسک و بازدهی سرمایه‌گذاری در بورس
پیش از شروع سرمایه‌گذاری در بورس، لازم است تا گام‌های ورود به بازار بورس را طی کنید. ثبت نام در سجام، عضویت در کارگزاری و دریافت کد بورسی سه گام اصلی ورود به بورس است.
سخن آخر
در این مقاله تعریف کردیم که سرمایه‌گذاری چیست. گفتیم که تنها راه حفظ ارزش پول در مقابل پیامدهای تورم، سرمایه‌گذاری است. برای پاسخ به این سوال که چطور سرمایه‌گذاری کنیم محیط سرمایه‌گذاری را تعریف کردیم و گفتیم که هر محیط سرمایه‌گذاری متشکل از ابزار، نهاد و بازار است. هم‌چنین به انواع روش های سرمایه‌گذاری اشاره کردیم و توضیح دادیم که سرمایه‌گذاری در دارایی ها، به دو روش سرمایه‌گذاری در دارایی های مالی و غیرمالی صورت می‌گیرد.
- منظور از تورم و ارزش زمانی پول چیست؟
- پولمان را چطور سرمایه گذاری کنیم؟ (مقاله فعلی)
- چرا در بورس سرمایه‌گذاری کنیم؟ |مزایای سرمایه‌گذاری در بورس چیست؟
- ریسک و بازدهی سرمایه‌گذاری در بورس
- اوراق بهادار چیست؟ انواع اوراق بهادر کدام است؟
- سرمایه گذاری مستقیم یا غیرمستقیم؟ |صندوق های سرمایه‌گذاری یا شرکت های سبدگردانی؟
