مرحله اول ورود به بورس ثبت نام در سجام و احراز هویت است. انتخاب کارگزاری و ثبت نام در آن دومین گامی است که هر سرمایه‌گذار باید طی کند. در این مقاله قصد داریم تعریف کنیم کارگزاری چیست و چه خدماتی انجام میدهد. در ادامه روش ثبت نام در کارگزاری را شرح میدهیم و شما را با نکات مهم برای انتخاب کارگزاری آشنا میکنیم.
کارگزاری چیست؟
تصور کنید اگر شعب بانکی از اساس وجود نداشتند چه میشد؟ قطعا شما مجبور بودید هربار برای برداشت از حساب خود، شخصا به خزانه داری بانک مرکزی مراجعه کنید!
اما شعب بانکی که هر کدام زیر مجموعه بانک های مختلف هستند، به عنوان نمایندگان بانک ها در تمامی شهرها فعالیت میکنند. هدف شعب بانکی تسهیل انجام امور مالی را برای مشتریان است. کارگزاری ها در بازار سرمایه جایگزین شعب بانک ها در بازار پول هستند. یعنی کارگزاری ها موسسات مالی هستند که نقش رابط بین سرمایه‌گذاران و شرکت بورس اوراق بهادار را ایفا میکنند.
همانطور که برای افتتاح حساب در بانک به شعب بانکی میروید؛ برای افتتاح حساب در بورس هم باید به شعب کارگزاری مراجعه کنید. با عضویت در کارگزاری شما مجبور نیستید تا برای هر بار معامله به بازار بورس بروید. به همین منظور تمامی اشخاص متقاضی سرمایه‌گذاری، چه حقیقی و چه حقوقی، باید به عضویت کارگزاری ها درایند.
کارگزاری ها چه خدماتی انجام میدهند؟
اصلی ترین وظیفه کارگزاری ها معامله‌گری است. کارگزاری ها وظایف مختلفی از قبیل: ارائه اعتبار معاملاتی، سبدگردانی، بازارگردانی اوراق بهادار و ارائه خدماتی مثل: مشاوره ، تحلیل، آموزش و … را برعهده دارند. تا کنون 108 کارگزاری در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده اند که همگی آن ها زیر نظر کانون کارگزاران فعالیت میکنند.
خدمات معاملات
شامل خدماتی از قبیل: خرید و فروش سهام، حق تقدم و سایر اوراق بهادار در انواع بورس (فرابورس ، بورس کالا، بورس انرژی)
در واقع طی این دسته از خدمات، کارگزاری به نمایندگی از شما اقدام به معامله میکند. بدون اینکه نیاز باشد تا برای معامله به سازمان بورس یا ناشرین و معامله کنندگان اوراق بهادار متصل شوید، تنها با ورود به سامانه کارگزاری خود (که اصطلاحا معاملات برخط نامیده می‌شود)، یا تماس تلفنی و یا مراجعه حضوری (میتوانید روش دلخواهتان را انتخاب کنید)، حجم و مبلغ سفارش خود را ثبت کرده و باقی کار را به کارگزاری واگذار کنید.
اگر خریدار باشید، کارگزاری با در نظرگرفتن حجم و مبلغی که شما برای معامله در نظر گرفته اید، شما را به یک فروشنده مرتبط میکند. همینطور در صورتی که فروشنده باشید شما را به یک خریدار متصل میکند.
اعتبار معاملاتی
اعتبار معاملاتی مثل این است که کارگزاری از جانب خود وجهی را به شما وام بدهد تا با کمک آن معامله کنید. اعطای اعتبار معاملاتی یعنی شارژ اعتباری حساب شما از سوی کارگزاری برای انجام معاملات.
سبدگردانی
برخی از کارگزاری‌ها خدماتی همچون سبدگردانی ارائه میدهند. طبق این روش سرمایه‌گذار به موجب قرارداد مشخصی، سرمایه خود را در اختیار شخصیت حقوقی با عنوان سبد‌گردان قرار میدهد که به این روش سرمایه‌گذاری غیرمستقیم می‌گویند. منظور از سبدگردانی یا همان مدیریت پرتفوی، تصمیم به خرید و فروش و یا نگهداری اوراق بهادار به نام سرمایه گذار است.
بازارگردانی اوراق بهادار
کارگزاری ها با اخذ مجوزهای لازم میتوانند مانع از نوسان ناخواسته قیمت‌ها شوند. در واقع کارگزاری‌ها با در اختیار داشتن حجم زیادی از اوراق، بازار سازی میکنند. یعنی عرضه و تقاضا را تنظیم میکنند. هدف کارگزاران این است که در بازار توازن نقدشوندگی به وجود آورند و شکاف بین قیمت خرید و فروش را کم کنند. به طور مثال اگر سرمایه‌گذاران قصد خرید اوراقی را داشته باشند، کارگزاری نقش فروشنده را ایفا میکند و از اوراقی که خود در اختیار دارد به آن‌ها می‌فروشد تا تقاضای سرمایه‌گذار بی جواب نماند.
مشاوره سرمایه‌گذاری
چنانچه در فرایند سرمایه‌گذاری و معامله به مشکلی برخورد کرده اید، کارگزاری شما را راهنمایی میکند. اگر نمی‌توانید سهم‌های مستعد رشد را شناسایی کنید و یا فرصت کافی برای رصد بازار و تشخیص به موقع زمان خرید و فروش ندارید، میتوانید از خدمات مشاوره‌ای کارگزاری خود استفاده کنید. البته برخی از کارگزاری‌ها باتوجه به شرط مبلغ سرمایه‌گذاری مشاوره میدهند.
این خدمات مشاوره‌ای تنها محدود به سرمایه‌گذاران نمی‌شود. کارگزاری‌ها به شرکت‌های ناشر اوراق بهادار هم در خصوص تامین مالی و نحوه عرضه اوراق، و یا به شرکت‌های تامین سرمایه خدمات مشاوره ای ارائه میدهند.
برگزاری دوره‌های آموزشی
برخی از کارگزاری‌ها با هدف آموزش بورس به تازه واردان، اقدام به برگزاری دوره های حضوری و آنلاین میکنند.
از لحاظ ساختار و قانونمندی، تمامی کارگزاری‌های بورسی باید به عضویت کانون کارگزاران بورس اوراق بهادار درآیند و تابع قوانین کانون باشند. کلیات فعالیت های کارگزاران تحت نظارت اداره بازرسی کارگزاران صورت میگیرد.
انتخاب کارگزاری
تمامی اشخاص متقاضی ورود به بازار بورس، چه حقیقی و چه حقوقی باید به عضویت کارگزاری درایند. اما بهترین کارگزاری کدام است؟ یک کارگزاری ایده آل باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟
برای انتخاب کارگزاری بهتر است کلیات عملکرد کارگزاری ها را در نظر بگیرید. ویژگی هایی از قبیل :
کارگزاری باید قابل اعتماد باشد
با مراجعه به سایت seo.ir شما میتونید اطلاعات نهاد، حوزه فعالیت، مجوزها، اطلاعات شعب و اطلاعات ثبت همه 108 کارگزاری پذیرفته شده در سازمان بورس را مشاهده کنید.
کارگزاری باید مجهز به سامانه معاملات بر خط باشد
همان طور که در مطالب بالا ذکر کردیم، مزیت کارگزاری ها این است که شما را از مراجعه حضوری به سازمان بورس بی‌نیاز میکنند. کارگزاری باید سامانه‌ای داشته باشد تا شما از طریق آن بتوانید به صورت آنلاین اقدام به ثبت سفارش و انجام معاملات کنید.
با ثبت نام در کارگزاری ها و پس از آن ثبت نام در سامانه، کیف پول الکترونیکی شما تشکیل می‌شود. در این کیف پول شما مبلغ سرمایه‌گذاری خود را انباشت میکنید تا برای هربار سفارش نیازی به واریز پول نداشته باشید. وجه حاصل از فروش سهام هم وارد همین کیف پول می‌شود و شما قادر خواهید بود هربار که مایلید وجه را از کیف پول الکترونیکی خود به حساب‌تان منتقل کنید.
سامانه ها به شما این امکان را میدهند تا در ساعاتی خارج از ساعات فعالیت بورس، سفارش خود را ثبت کنید. به‌روز رسانی دائم سبد سهام شما، ثبت تاریخ معاملات، اطلاع رسانی در خصوص عرضه اولیه ها، دست یابی به دیده بان تحلیل تکنیکال و ابزارهای آن، از نمونه های مزایای سیستم معاملات بر خط کارگزاری ها هستند.
کیفیت سامانه معاملات
بهتر است سامانه کارگزاری شما بهینه و با سرعت مناسب باشد. سامانه کند و یا سامانه‌ای که به دفعات قطع و وصل می‌شود، شما را عقب میندازد. این اختلالات ممکن است مانع از صورت گرفتن به موقع معاملات و در نتیجه ضرر شما شود.
مشتری مداری
ارتباط خوب با مشتریان، سیستم پاسخگویی مناسب، جوابگویی تلفنی به سوالات و ارائه صحیح اطلاعات به مشتریان، از نشانه های مشتریمدار بودن یک کارگزاری ایده آل است.
نامی بودن کارگزاری در ارائه خدمات
کارگزاری های به نام که سابقه درخشانی در زمینه مشاوره و ارائه سبد پیشنهادی به مشتریان دارند؛ میتوانند به شما کنند تا آسوده خاطر باشید.
در دسترس بودن کارگزاری
با کمک سیستم معاملات بر خط، امکان معامله آنلاین و بدون نیاز به مراجعه فراهم شده است. اما بهتر آن است که کارگزاری در دسترس شما باشد تا در صورت بروز مشکلات، قطعی سیستم و یا برای شرکت درکلاس های آموزشی حضوری بتوانید به کارگزاری خود مراجعه کنید.
هرچه یک کارگزاری در شهرهای مختلف شعب بیشتری داشته باشد، بزرگتر و حوزه پوشش آن بیشتر است.
اگر سرمایه‌گذار قصد وصول پول به حساب خود را داشته باشد (واریز پول از کیف پول الکترونیکی خود از سامانه به حساب شخصی)؛ بهتر است این عملیات به راحتی انجام شود و واریز پول در روز موعود صورت بگیرد. با درخواست واریز وجه، کارگزاری سه تاریخ ظرف روزهای آینده به شما ارائه میدهد تا یکی را به دلخواه انتخاب کنید.
یکی از مزیت های کارگزاری ایده ال این است که از نقدینگی بالایی برخوردار است. در نتیجه میتواند معطلی واریز پول را کم کند.
عملکرد مناسب به هنگام عرضه اولیه
با توجه به اهمیت عرضه اولیه و شلوغی و کندی سامانه ها در روزهای عرضه، کارگزاری ایده آل از چند روز قبل به مشتریان خود اطلاع رسانی میکند. درعین حال امکان ثبت سفارش خرید عرضه اولیه را از روزهای قبل به مشتریان میدهد. هم‌چنین بسیاری از کارگزاری ها فرصت انتخاب خرید خودکار را برای مشتریان فراهم میکنند. مشتریان با شارژ حساب خود و انتخاب گزینه خرید خودکار در عرضه اولیه، میتوانند مطمئن باشند که عرضه اولیه را از دست نخواهند داد.
تخفیف کارمزد معاملاتی
عضویت در تمامی کارگزاری ها رایگان است اما کارگزاری ها بابت انجام خدمات کارمزد دریافت میکنند. طبق مصوبه جدید سازمان بورس مبنی بر کاهش 20 درصدی کارمزد معاملات، در ازای خرید سهام کارمزدی معادل 0.37 درصد و بابت فروش سهام 0.88 درصد از شما کسر خواهد شد. (البته این نرخ مربوط به سهام است و کارمزد انواع اوراق بهادار متفاوت هستند.) نرخ مصوب ، سقف نرخ معاملات است. کارگزاری ها برای جذب مشتری و ارائه خدمات با هزینه کمتر، نرخ کارمزد معاملاتی خود را کمتر در نظر میگیرند. البته این نرخ بین کارگزاری ها متفاوت است.
هدیه اعتباری به مشتریان
این هدیه به شکل پرداخت وجه نقد نیست. بلکه به عنوان اعتباری در کیف پول مشتریان به خصوصی که گردش معاملاتی بالایی دارند در نظر گرفته می‌شود.
بیشتر بخوانید: چطور در صندوق های سرمایه‌گذاری عضو شویم؟
انواع کارگزاری
با مراجعه به سایت کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار به آدرس www.seba.ir میتوانید لیست کلیه کارگزاری ها و شعب آن ها را ببینید.
در ادامه دو مورد از مهم‌ترین و خوشنام ترین کارگزاری های حال حاضر بورس را به شما معرفی خواهیم کرد.
کارگزاری آگاه
کارگزاری آگاه یکی از برترین کارگزاری های بازار بورس اوراق بهادار است . واحد معاملات اوراق بهادار کارگزاری آگاه از سال 1384 در بازار سرمایه شروع به کار نمود. این کارگزاری رتبه اول از نظر تعداد دفعات معامله را دارد. از مهم ترین خدمات کارگزاری آگاه امکان دریافت کد بورسی و ثبت نام آنلاین، ارائه وام قرض الحسنه برای خرید اعتباری سهام، ارائه خدمات مشاوره آنلاین، تحلیل و آموزش است.
کارگزاری مفید
کارگزاری مفید بزرگترین کارگزاری رسمی بورس اوراق بهادار است که فعالیت خود را از سال 1373 شروع کرد. کارگزاری مفید امکان ارائه تمامی خدمات از قبیل معاملات اوراق بهادار، مشاوره سرمایه‌گذاری، عرضه و پذیرش شرکت ها و… را برای مشتریان خود فراهم کرده است.
مقالات مرتبط: بهترین کتاب های آموزش بورس
ثبت نام کارگزاری
با توجه به عملکرد هر کارگزاری، برای عضویت در آن ها شما میتوانید به صورت حضوری و یا غیرحضوری اقدام به ثبت نام نمایید. آدرس سایت تمامی کارگزاری ها در سامانه seo.ir موجود است. پس از ثبت نام و برای احرازهویت باید منتظر اطلاعیه از سوی کارگزاری باشید. سپس همراه با مدارک خود به شعب کارگزاری منتخب و یا دفاتر پیشخوان مراجعه کنید. برای ثبت نام کارگزاری لازم است تا مدارک زیررا به همراه داشته باشید:
- اصل شناسامه و کپی از تمامی صفحات آن
- اصل کارت ملی و کپی پشت و رو از آن
برای ثبت نام غیرحضوری در کارگزاری و دریافت کد بورسی میتوانید از لینک زیر استفاده کنید.
- برای ورود به بورس از کجا شروع کنم ؟ | گام های ورود به بورس
- فرایند ثبت نام در سامانه سجام و احراز هویت
- ثبت نام در کارگزاری (مقاله فعلی)
- کد بورسی چیست؟ چطور کد بورسی دریافت کنم؟
