اگر با سهام عدالت و جزییات طرح واگذاری و فروش آن آشنا نیستید، در این مقاله از چشم بورس ما به سئوال‌های شما درباره سهام عدالت پاسخ می‌دهیم. دراین مقاله تعریف می‌کنیم که منظور از آزادسازی سهام عدالت چیست و چه برنامه‌ای برای فروش آن در نظر گرفته شده است.
سهام عدالت چیست؟
ایده تقسیم سهام دولت بین مردم باعث شکل‌گیری سهام عدالت شد. براساس طرح سهام عدالت که اواسط دهه 80 توسط دولت نهم اجرا شد، سبدی از سهام 49 شرکت بین مردم تقسیم شد. هدف سهام عدالت پرداخت یارانه‌ای از جنس سهام به مردم بود.
مشمولان سهام عدالت
در ابتدا هدف سهام عدالت کمک به خانواده‌های کم بضاعت و تحت پوشش کمیته امداد، عشایر، روستاییان و کارگران بود. در ادامه کارمندان، بازنشستگان و سایر اقشار به مشمولان سهام عدالت اضافه شدند.
آزادسازی سهام عدالت
از دی ماه سال 1398 تصمیم به آزادسازی سهام عدالت گرفته شد. آزادسازی به زبان ساده یعنی مردم بتوانند سهام عدالت خود را کنترل و آن را معامله کنند. در سال 99 به مشمولان سهام عدالت فرصت داده شد تا بین دو روش مستقیم و غیرمستقیم یکی را برای آزادسازی انتخاب کنند.
آزادسازی به روش مستقیم و غیرمستقیم
بعد از آزادسازی به روش مستقیم، سهامداران کنترل سهام عدالت خود را به دست می‌گیرند. این سهامداران می‌توانند انتخاب کنند که سهام خود را به فروش برسانند، بخرند یا نگهداری کنند. اما سهامدارانی که روش غیرمستقیم را انتخاب کرده‌اند کنترل سهام خود را به شرکت‌های سرمایه‌گذاری استان محل سکونت خود می‌سپارند. یعنی شرکت‌های سرمایه‌گذاری نهاد واسط میان سهامداران و بازار سرمایه هستند.
شرایط فروش سهام عدالت
اولین فرصت فروش سهام عدالت در تیر ماه سال 1399 فراهم شد. در این فرصت امکان فروش 30 درصد از سهام عدالت به سهامداران داده شد. 30 درصد دوم از مرداد ماه آزاد شد و در مجموع 60 درصد از سهام عدالت آزادسازی شد.
قرار بود که 40 درصد باقی‌مانده سهام عدالت تا پایان سال آزادسازی شود. اما با توجه به جو بهم ریخته بازار در سال 99 فروش سهام عدالت در آبان ماه متوقف شد. به گفته مسئولان سازمان بورس دلیل این توقف فشار فروش حجم سهام بر بازار سرمایه بود. براثر این توقف ناگهانی بسیاری از سفارش‌ها باز ماند. به این معنا که سهامدارن سفارش فروش سهام خود را ثبت کردند اما فروش انجام نگرفت. برای رفع این مشکل به این دسته سهامدارن فرصتی تعلق گرفت تا سفارش خود را لغو کنند.
مطالب بیشتر: سرمایه‌گذاری در بورس
شروع مجدد آزادسازی سهام عدالت
هرچند که اخبار ضد و نقیضی درباره شروع مجدد فروش سهام عدالت به گوش می‌رسد اما در این موضوع خبری از سازمان بورس منتشر نشده است. طبق اظهارات رییس سازمان بورس فروش مجدد سهام عدالت به صورت بلوکی خواهد بود. منظور از فروش بلوکی، فروش عمده سهام است. به این معنا که سفارش فروش همه فروشندگان جمع و یکجا انجام می‌شود.
فروش سهام عدالت این‌بار تدریجی است. بر خلاف دفعات قبلی، این بار الزامی برای فروش یکباره 30 درصد از سهام عدالت وجود ندارد. بلکه سعی دارند فروش با درصدهای کم و به شکل ماهانه باشد تا نظم بازار بهم نخورد. البته که هنوز زمان فروش مشخص نشده است. طبق اعلام سازمان بورس ظرفیت بازار جوابگوی فروش سهام عدالت نیست و اجرا شدن این برنامه بستگی به وضعیت بازار دارد. از آن جایی که ممکن است فروش مجدد سهام عدالت روی جو بازار سرمایه تاثیر منفی داشته باشد، باید برای بازار برنامه‌ریزی شود.
برای اطلاع از شروع زمان فروش سهام عدالت اخبار منتشره از سوی سازمان بورس را پیگیری کنید. سایت سازمان بورس اوراق بهادار، پایگاه خبری بازار سرمایه، اخبار و اطلاعیه‌های بورس اوراق بهادار و سایت چشم بورس مراجع خوبی برای اطلاع رسانی اخبار بورس هستند.
