بازارهای مالی مکانی برای خرید و فروش دارایی های مالی هستند. خریداران و فروشندگان اوراق بهادار در این بازارها به یکدیگر مرتبط می‌شوند. در بازارهای مالی مکانیزم‌هایی به وجود آمده تا بنگاه‌هایی که برای تامین مالی اوراق منتشر می‌کنند (فروشنده اوراق)، به کسانی که مازاد منابع مالی داشته و قصد سرمایه‌گذاری دارند (خریدار اوراق) متصل شوند. در این مقاله می‌خواهیم شما را با مفهوم بازار اولیه و ثانویه آشنا کنیم و از تفاوت های آن ها بگوییم.
مقالات مرتبط: سرمایه‌گذاری در بورس
بازار اولیه چیست؟
بازار اولیه بازاری است که خریدار اوراق را مستقیما به ناشر آن متصل می‌کند. یعنی اوراق بهادار برای اولین بار در این بازار به فروش می‌رسند. فروشندگان این اوراق شرکت‌های ناشر هستند که برای تامین مالی اوراق منتشر می‌کنند و خریداران آن سرمایه‌گذاران هستند. سهام در این بازار به قیمت اسمی، که از سوی ناشر با نظارت سازمان بورس تعیین شود، عرضه می‌شود.
خرید مستقیم سهام شرکت‌ها از طریق فرایند پذیره‌نویسی صورت می‌گیرد. پذیره‌نویسی فرایند خرید مستقیم از ناشران است.
به فروش سهام برای اولین بار در بورس عرضه اولیه یا IPO می‌گویند. طی عرضه اولیه یک سهم با نماد جدید به سهم‌های مورد معامله در بازار اضافه می‌شود. روز و ساعت معامله عرضه اولیه از پیش تعیین شده است و سرمایه‌گذاران در ساعت تعیین شده می‌توانند اقدام به خرید کنند.
البته باتوجه به اینکه حجم سهام منتشره از سوی ناشر مشخص است و نمی‌تواند از حد تعیین شده بیشتر باشد، هر سرمایه‌گذار تا سقف معینی می‌تواند سهام خریداری کند. معمولا خرید سهام از طریق عرضه اولیه علاقه‌مندان بسیاری دارد. چرا که سود خوبی با خود به همراه می‌آورد. فروش سهام در بازار اولیه برای شرکت‌ها درامد ایجاد می‌کند.
صفحه چشم بورس مرجع خوبی برای اطلاع رسانی اخبار مربوط به عرضه اولیه سهام است.
مقالات مرتبط: شروع سرمایه‌گذاری در بورس
بازار ثانویه چیست؟
بازار ثانویه یعنی جایی برای خرید و فروش سهامی که قبلا منتشر شده است. به عبارت دیگر سهامی که پیش‌تر در بازار اولیه منتشر شده‌اند از طریق خریداران سابق آن، که اکنون نقش فروشنده دارند، به خریداران جدید فروخته می‌شود.
معامله در بازار ثانویه تاثیری بر حجم سهام منتشر شده از سوی شرکت‌ها ندارد. چون سهام جدیدی منتشر نمی‌شود. از این رو معامله سهام در بازار ثانویه (تا زمانی که از سوی شرکت‌ها افزایش سرمایه صورت نگیرد)، تاثیری در درآمد شرکت ندارد. تمام معاملاتی که در بازار سرمایه صورت می‌گیرد، به جز معاملات پذیره‌نویسی، در بازار ثانویه انجام می‌شود.
تفاوت‌های بازار اولیه و بازار ثانویه
گفتیم که قابلیت نقدشوندگی یکی از اصلی‌ترین کارکرد‌های بازار بورس است. بازاری که به بورس قابلیت نقدشوندگی می‌دهد، بازار ثانویه است. همچنین وجود بازار ثانویه موجب می‌شود تا شرکت‌های منتشر کننده اوراق نگران بازخرید سهام سرمایه‌گذاران نباشد.
هر معامله پس از عرضه اولیه، در بازار ثانویه انجام می‌شود. در واقع معامله‌ای که روز بعد از عرضه اولیه سهام بر روی یک نماد صورت می‌گیرد، معامله در بازار ثانویه است. حجم معاملات در بازر ثانویه بسیار بیشتر از حجم معاملات در بازار اولیه است. در واقع آنچه در تابلوی بورس می‌بینیم معامله بر روی سهام موجود در بازار ثانویه است. پس عرضه و پذیره‌نویسی سهام در بازار اولیه و معامله آن در بازار ثانویه انجام می‌شود.
جمع‌بندی
گفتیم که سهام برای اولین بار در بازار اولیه منتشر می‌شود. به اولین عرضه سهام در بازار بورس IPO یا عرضه اولیه می‌گوییم. معامله سهام در بازار ثانویه صورت می‌گیرد و در این بازار سهام جدیدی منتشر نمی‌شود. بازار ثانویه باعث جاری شدن نقدینگی در بازار بورس می‌شود.
