صندوق مختلط چیست؟ چطور در صندوق های مختلط سرمایه‌گذاری کنیم؟

سرمایه‌گذاری از طریق صندوق ها یکی از راه های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم است. سرمایه‌گذاری در صندوق ها رایج ترین راه برای آن دسته از افرادی است که به سرمایه‌گذاری در بورس مشتاق‌اند اما دانش و یا زمان کافی برای تحلیل بازار و مدیریت سبد سرمایه‌گذاری خود را ندارند. صندوق های سرمایه‌گذاری شامل ترکیب متنوعی از دارایی ها هستند که توسط تیم تحلیلگران صندوق انتخاب و مدیریت می‌شوند. سرمایه‌گذاران در ازای پرداخت وجه صاحب واحدهای صندوق می‌شوند. هر یک از این واحد ها چکیده ای از کل دارایی های صندوق است. بنابراین حتی افراد با مبالغ سرمایه‌گذاری اندک میتوانند با خرید واحد های صندوق، در ترکیبی از دارایی های مختلف سرمایه‌گذاری کنند.

صندوق ها انواع مختلفی دارند. در مقاله انواع صندوق های سرمایه‌گذاری به توضیح کامل درباره انواع صندوق ها پرداخته‌ایم. گفتیم که صندوق ها انواع مختلفی دارند و سه نوع از مهم ترین آن ها صندوق های سهامی، صندوق های درآمد ثابت و صندوق های مختلط هستند. در این مقاله میخواهیم به طور اختصاصی به موضوع صندوق های مختلط بپردازیم. در ادامه ضمن تعریف صندوق مختلط، از ویژگی های آن برای شما میگوییم و شما را برای انتخاب صندوق و سرمایه‌گذاری در آن راهنمایی میکنیم.

صندوق مختلط چیست؟

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک ضمن هدف سرمایه‌گذاری جمعی، مجموع مبالغ دریافتی از سرمایه‌گذاران را در خرید دارایی‌های متنوع سرمایه‌گذاری می‌کنند. هر سرمایه‌گذار به میزان سرمایه خود از پرتفویی (سبد سهامی) که صندوق تشکیل داده، سود می‌برد.

صندوق‌های مختلط از ترکیب بهینه سهام و دارایی‌های بدون ریسک تشکیل شده‌اند. این صندوق‌ها معمولا 40 تا 60 درصد دارایی‌های خود را در سهام و 60 تا 40 درصد باقی مانده را در اوراق مشارکت، سپرده بانکی یا سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کنند.

از جهت سطح ریسک و بازدهی، این صندوق‌ها بین صندوق‌ها با درامد ثابت و صندوق‌های سهامی قرار می‌گیرند. همانطور که پیش‌تر گفتیم، سطح تحمل ریسک متناسب با سطح بازده است. درنتیجه این صندوق‌ها از جهت ریسک و بازدهی، مابین دو صندوق پیشین قرار می‌گیرند. یعنی این صندوق‌ها بازدهی بیشتری از صندوق‌ها با درامد ثابت و بازدهی کمتری از صندوق های سهامی دارند.

انتخاب دارایی‌های صندوق و میزان سرمایه‌گذاری در هریک از دارایی‌ها بر اساس صلاحدید تیم مدیریت صندوق صورت می‌گیرد.

باتوجه به میانه بودن سطح ریسک و بازدهی این صندوق‌ها، سرمایه‌گذاری در صندوق‌های مختلط یکی از معقول‌ترین راه‌های سرمایه‌گذاری در بورس است.

طبق گزارش سایت فیپ ایران میانگین بازدهی سالانه 15 صندوق مختلط در بازار سرمایه ایران طی سال گذشته (1399) 92 درصد بوده است.

صندوق‌های مختلط چه ویژگی‌هایی دارند؟

• این صندوق‌ها مناسب برای افراد با سطح ریسک پذیری میانه هستند.
•  صندوق‌های مختلط بر خلاف صندوق‌ها با درامد ثابت، حداقل سود تضمین شده ندارند.
• برخی از این صندوق‌ها ضامن نقدشوندگی دارند و برخی فاقد ضامن هستند.
• تنها برخی از صندوق‌های مختلط به صورت دوره‌ای سود پرداخت می‌کنند. عمده این صندوق‌ها سرمایه‌گذاران را از اختلاف قیمت خرید و فروش واحدها منتفع می‌کنند.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط چه مزایایی دارند؟

با توجه به ترکیب دارایی‌ ها در صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط، این صندوق‌ها مزایای قابل توجهی دارند. در اینجا به مهم ترین آن ها اشاره می‌کنیم.

 ریسک و بازدهی متناسب

ترکیب بهینه این صندوق‌ها باعث شده تا سرمایه‌گذاران این صندوق‌ها در شرایط رونق بازار از رشد سهام سود ببرند. از سوی دیگر با توجه به اینکه درصدی از دارایی‌های صندوق در اوراق با درامد ثابت سرمایه‌گذاری شده، سرمایه‌گذاران در شرایط رکود و افت قیمت سهام نگرانی کمتری دارند.

مزایای صندوق‌ها با درامد ثابت و صندوق‌های سهامی

با توجه به اینکه پرتفوی این صندوق‌ها متشکل از سهام و اوراق بهادار با نسبتی نزدیک بهم است، در نتیجه صندوق‌های مختلط به طور همزمان مزایای صندوق‌ها با درامد ثابت و صندوق های سهامی را دارند.

سرمایه‌گذاری بخشی از سرمایه صندوق در اوراق با درامد ثابت هم جنبه مثبت دارد و هم جنبه منفی. در شرایطی که بازار سهام رونق داشته باشد، سرمایه‌ای که صرف اوراق با سود کم شده باعث می‌شود تا مجموع سود سبد به نسبت رونق بازار زیاد نباشد. از سوی دیگر زمانی که بازار سهام در رکود به سر می‌برد، اوراق با درامد ثابت نقش چتر نجات برای سرمایه دارد.

بیشتر بخوانید: بهترین کتاب های آموزش بورس

صندوق‌های مختلط برای چه کسانی مناسب هستند؟

گفتیم که در صندوق‌های مختلط سطح ریسک و بازدهی میانه است. ریسک این صندوق‌ها نه کم است و نه زیاد. بنابراین سرمایه‌گذارانی که نه چندان ریسک‌پذیر هستند و نه چندان ریسک‌گریز، به سراغ صندوق‌های مختلط می‌روند.

چطور بهترین صندوق مختلط را شناسایی کنیم؟

اصلی ترین راهکار برای شناخت بهترین صندوق سرمایه‌گذاری بررسی عملکرد گذشته صندوق هاست. با مراجعه به صفحه صندوق های مختلط چشم بورس  و بخش صندوق‌های مختلط شما می‌توانید اطلاعات مهم تمامی صندوق‌ها، گزارشات و درجه‌بندی عملکرد آن‌ها را مطالعه کنید. هم‌چنین در بخش مقایسه صندوق‌های درامد ثابت می‌توانید کلیه اطلاعات مقایسه‌ای درباره این صندوق‌ها از قبیل: عمر، نرخ بازده‌ای در ادوار مختلف و ارزش خالص هر واحد سرمایه‌گذاری (NAV) صندوق‌ها را با هم مقایسه کنید.

توجه کنید که بازدهی صندوق‌ها در سال‌های مختلف متفاوت است. حتی در سال‌هایی برخی از صندوق ها زیان‌ده بوده‌اند.

بهترین راه برای شناسایی عملکرد صندوق ها در نظر گرقتن میانگین بازدهی چندساله آن ها است.

بررسی سابقه و خوشنامی صندوق، نرخ بازدهی در ادوار مختلف، اساسنامه و امیدنامه صندوق (که قواعد و الزامات صندوق را نشان می‌دهد) به شما در شناسایی صندوق ایده آل کمک می‌کند.

• سود ثابت صندوق

در نظر بگیرید که سود هر صندوق وابسته به ترکیب دارایی‌های موجود در آن صندوق بوده و در نتیجه بین صندوق ها متفاوت است. به طورمیانگین نرخ سود این صندوق ها برابر با نرخ سود بانک است اما طی دوره های مختلف و تغییر تقاضا برای این صندوق ها، نرخ سود صندوق ها با درامد ثابت از نرخ سود بانکی جلو میزند. به طور مثال زمانی که بازار سهام روند نزولی پیش میگیرد عده‌ی زیادی به سوی صندوق ها با ریسک کم می‌آیند و در نتیجه تقاضا برای این صندوق ها زیاد می‌شود. به طبع، با افزایش تقاضا برای واحد های صندوق ها با درامد ثابت سوددهی این صندوق ها هم زیاد می‌شود.

چطور در صندوق‌های مختلط سرمایه گذاری کنیم؟

صندوق های مختلط به دو روش معامله می‌شوند.

صدور و ابطال واحد‌های صندوق

طبق این روش پس از انتخاب صندوق ایده آل باید به صورت آنلاین و از طریق سایت عضو صندوق شوید. یا اینکه ضمن همراه داشتن مدارک (از قبیل: شناسنامه، کارت ملی، اطلاعات حساب) به شعب منتخب صندوق مراجعه کنید. برای عضویت در صندوق های سرمایه‌گذاری باید حداقل 18 سال سن داشته باشید.

پس از واریز وجه و دریافت رسید، شما باید درخواست صدور واحد سرمایه‌گذاری بدهید تا واحد ها به نام شما شوند.

سرمایه‌گذاران برای خرید واحدهای صندوق باید درخواست صدور بدهند. هم‌چنین با درخواست ابطال میتوانند واحد ها را به فروش برسانند.

خرید و فروش واحد های صندوق های قابل معامله در بورس (ETF) از نوع صندوق های مختلط

واحد های صندوق های قابل معامله (ETF) درحالیکه خود متشکل از دارایی های مختلف هستند مانند سهام در بورس معامله می‌شوند. با مطالعه مقاله صندوق های قابل معامله (ETF) چشم بورس میتوانید با ساختار این صندوق ها و شیوه معامله آن ها بهتر آشنا شوید.

شرط خرید و فروش واحد های ETF احراز هویت در سجام، داشتن کد بورسی و عضویت در کارگزاری است.